خود آموز خود اندیشی (۱۱۴۶)
شین میم شین
بوستان
باب سوم
در عشق و مستی و شور
حکایت ششم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۶ ـ ۸۷)
ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم
حافظ
ای که از دفتر عقل، آیت عشق آموزی
ترسم، این نکته به تحقیق ندانی دانست.
معنی تحت اللفظی:
تحلیل عقلی عشق، ارج و ارزشی ندارد.
حافظ
در این بیت غزل هم
دیالک تیک غریزه و عقل
را
به شکل دوئالیسم عشق و عقل بسط و تعمیم می دهد
و
وارد تئوری شناخت ایدئآلیستی خود می کند.
نتیجه حاصله این می شود که تحلیل عقلی چیزها و پدیده ها مثلا غشق
فاقد ارزش و اعتبار است.
سؤال این است که با حذف عقل در تحلیل چیزها و پدیده ها و از آنجمله عشق، چه باقی می ماند؟
خیال پردازی؟
ذهنگرایی وولوونتاریستی (مبتنی بر اراده گرایی)؟
هارت و پورت دلبخواهی؟
تمامی هم و غم حافظ مصروف خردستیزی می شود.
مهم ترین هنر و شق القمر حافظ
بی اعتبار سازی عقل است.
دلیل خوش آمدن نیچه (فیلسوف دیوانه فاشیسم) و مجانین عنقلابی دیگر از حافظ هم همین است.
ادامه دارد.
