رخشنده اعتصامی

(۱۲۸۵ – ۱۳۲۰)،

معروف به پروین اعتصامی

درنگی

از

میم حجری

گر که منظور تو زیبائی ما ست
هر طرف چهرهٔ زیبائی هست

معنی تحت اللفظی:

فکر و ذکر تو ظاهر زیبای گل ها ست.

زیبایی اما در انحصار گل واحدی و حتی همه گلها نیست.

هر سو که بنگری به چهره زیبایی برمی خوری.

در این بیت شعر پروین،

واقع بینی (رئالیسم) و خردگرایی (راسیونالیسم) ستایش انگیز پروین نمودار می گردد.

پروین

از سویی

در منفرد و خاص و جزء درجا نمی زند.

پروین از خطه خاص پا به عالم عام می نهد.

از گل زیبای واحدی به گلستان و حتی به جهان و کهکشان زیبایی می گذرد.

یعنی دیالک تیک منفرد (خاص) و عام را به خواننده و شنونده اندیشنده شعرش می آموزد.

پروین

از سوی دیگر

در اجزاء مثلا در زیبایی گلی در جا نمی زند، بلکه به کل (گلستان و جهان و کهکشان) اشاره می کند.

یعنی

دیالک تیک جزء و کل

را

معرفی می کند و به خدمت می گیرد.

همانطور که ذکرش گذشت، حقیقت هم همیشه در کل و عام است و نه در اجزاء و افراد (منفردها، فردها) خواص (خاص ها) و اجزاء.

می توان بی کمترین تردید اعلام داشت که پروین شخصیتی فلسفی اندیش و دیالک تیکی اندیش است.

چنین خصوصیتی و شخصیتی در ایران نادر و کمیاب و حتی نایاب و کیمیا ست.

در ایران

سنن فلسفی وجود نداشته اند.

قحظ فلسفه و فیلسوف بوده و است.

یکی از دلایل عقب ماندگی عمیق ایران همین فقر فلسفی است.

ایران به عوض فلسفه، فقه و عرفان داشته است که جریانی ایراسیونالیستی (ضد عقلی) است.

ادامه دارد.