خود آموز خود اندیشی (۹۴۳)
شین میم شین
بوستان
باب سوم
در عشق و مستی و شور
مقدمه
بخش اول
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۷۸)
ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!
حافظ
پروانـه او گر رسد ام در طـلـب جان
چون شمع همان دم به دمی جان بسپارم
معنی تحت اللفظی:
اگر پروانه او برای قبض روحم از راه برسد،
مثل شمع ذوب می شوم.
حافظ در این بیت غزل هم
دیالک تیک عاشق و معشوق را نه به شکل دیالک تیک پروانه و شمع، بلکه برعکس به شکل دیالک تیک و یا دوئالیسم شمع و پروانه بسط می دهد و از فرط خریت و خردستیزی خیال می کند که شق القمر می کند.
حافظ
ور چو پروانـه دهد دسـت فراغ بالی
جز بدان عارض شـمـعی نـبود پروازم
معنی تحت اللفظی:
اگر به مثابه پروانه توان پرواز داشته باشم، فقط دور روی شمع آسای او می پرم.
حافظ در این بیت شعر
دیالک تیک عاشق و معشوق را به درستی به شکل دیالک تیک پروانه و شمع بسط و تعمیم می دهد.
و
به سوختن پروانه وار در اثر گشتن دور شمع فخر می فروشد.
ادامه دارد.