Bild

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شو

مقدمه

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۷۸)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

حافظ

تو با خدای خود انداز کار و دل خوش دار!

که رحم، اگر نکند مدعی، خدا بکند.

معنی تحت اللفظی:

تو کارها را به امید خدا رها کن و خوش باش.

چون اگر بشر رحم نکند، خدا رحم می کند.

حافظ

در این بیت غزل

به بشر رهنمود می دهد:

او

دیالک تیک ستمگر و ستمکش

را

لاینحل می داند.

به همین دلیل

ستمکش را به انفعال مطلق فرامیخواند.

دلیل حافظ برای مرخص کردن ستمکش

دلیلی علمی ـ غیبی است.

معلوم نیست که حافظ از کجا می داند که اگر قوم مغول رحم نکرد و کشور را به آتش کشید و هر جنبنده ای را کشت،

خدا حتما رحم خواهد کرد.

جامعه ـ تئوری حافظ

عمیقا

انفعالی و ارتجاعی است.

بشر

در جامعه ـ تئوری حافظ، نازلتر و منفعلتر از گاو و خر است.

حتی حق لگد پراندن ندارد.

چه رسد به مقاومت و مبارزه و اعتراض و انتقاد انقلابی.

ادامه دارد.