فرهنگ مفاهیم فلسفی (ت) تجربی و نظری (امپیریکی و تئوریکی) (۲)
پروفسور دکتر گونتر کروبر
برگردان
شین میم شین
تفاوت تجربی با حسی و نظری با عقلی
۱
- اگرچه دانش تجربی (امپیریکی) با شناخت حسی و دانش نظری (تئوریکی) با شناخت عقلی رابطه تنگاتنگی دارند، علیرغم آن نه تجربی (امپیریکی) با حسی یکسان است و نه نظری (تئوریکی) با عقلی
۲
- ضمنا دیالک تیک تجربی و نظری (امپیکی و تئوریکی) را نمی توان در دیالک تیک حسی و عقلی خلاصه کرد.
۳
- بخصوص دانش تجربی با دانش حسی یکسان نیست.
- زیرا اگرچه دانش تجربی تحت تأثیرات حسی پدید می آید، ولی همواره نیازمند و حاوی پیش شرط های تدارکاتی عقلی معین بر مبنای داده های حسی است.
۴
- تنها این حقیقت امر که داده های حسی در دانش تجربی در قالب زبانی تبیین می یابند، استفاده از مقوله های منطقی معینی را پیش شرط قرار می دهد.
- مقوله های منطقی ئی که بدون آنها دانش تجربی را نمی توان فرمولبندی کرد.
۵
- دانش تجربی و اصولا هر دانشی فرم منطقی احکام را دارد و لذا نمی تواند در خارج از عرصه تفکر و شناخت عقلی وجود داشته باشد.
۶
- تجربی و نظری را از این رو نمی توان به مثابه دو نوع از دانش تلقی کرد که عمدتا به شناخت عقلی تعلق دارند.
ادامه دارد.
+ نوشته شده در سه شنبه پانزدهم فروردین ۱۴۰۲ ساعت 13:56 توسط سیاوش زهری
|