ویرایش و تحلیل

از

فریدون ابراهیمی

﴿قُلْ أَغَيْرَ اللَّهِ أَبْغِي رَبًّا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْءٍ ۚ وَلَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَيْهَا ۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ ۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ﴾
[ الأنعام: ۱۶۴]

بگو:

آيا جز اللّه، پروردگارى جويم؟

او پروردگار هر چيزى است و هر كس تنها كيفر كار خويش را مى‌بيند.

و كسى بار گناه ديگرى را بر دوش نمى‌كشد.

سپس بازگشت همه شما به نزد پروردگارتان است و او شما را به آن چيزهايى كه در آن اختلاف مى‌ورزيديد آگاه مى‌كند.

کریم

در این آیه،

الله

را

پروردگار بشر به طور کلی و حتی جانوران می داند.

اما منظور از پروردگار ویا پرورش دهنده چیست؟

بشر در فقه اسلامی به درجه نوزاد تنزل می یابد و الله به درجه مادر

و

زمین به درجه گهواره.

کریم

ضمنا

راسیونالیته الله را خاطر نشان می شود:

گناه دیگران ربطی به بقیه ندارد.

علاوه بر این،

همه به سوی الله برمی گردند تا از اختلافات شان با خبر شوند.

انگار خودشان نوزاد واره بوده اند و بی خبر از اختلافات شان.

﴿وَهُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ الْأَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِّيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ ۗ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ الْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ﴾
[ الأنعام: ۱۶۵]

اوست خدايى كه شما را خليفگان زمين كرد، و بعضى را بر بعض ديگر به درجاتى برترى داد،

تا شما را در چيزى كه عطايتان كرده است بيازمايد.

هر آينه پروردگارت زود كيفر مى‌دهد و او آمرزنده و مهربان است.

کریم

در این آیه،

بشریت را به درجه خلفای زمین ارتقا می دهد.

منظورش احتمالا خلافت بشریت بر نیات و جانور است.

کریم

ضمنا

به نابرابری میان خلفا اشاره می کند

و

دلیل نابرابری خدا خواسته را آزمون خلفا می داند.

الله به مقام معلم ارتقا داده می شود و بشریت به مقام دانش آموز تنزل می یابد.

کریم

ضمنا

الله را دیالک تیکی از کیفر دهنده و آمرزنده می داند.

مشخصه اسلوبی (متدیکی) کریم در این جمله آخر آشکار می گردد:

متد فکری کریم دیالک تیکی است.

پایان

ادامه دارد.