درنگی در سخنی از کارل مارکس راجع به پول (۸)
درنگی
از
شین میم شین
توصیف مارکس از پول
مارکس
چون پول به‌مثابه‌ی مفهومی فعال از ارزش‌ها،
تمام چیزها را درهم می‌آمیزد و معاوضه می‌کند،
خود نیز بیانگر درهم‌آمیختگی و معاوضه‌ی عام همه چیزها ـ جهانی وارونه ـ
یا به‌عبارتی
درهم‌آمیختگی و معاوضه‌ی همه کیفیت‌های طبیعی و انسانی است.
معنی تحت اللفظی:
پول
مفهومی فعال از ارزش ها ست.
در نتیجه
پول می تواند همه چیزها را با هم مخلوط و معاوضه کند.
از این رو،
پول بیانگر اختلاط و معاوضه عام همه چیزهای جهان وارونه است.
به عبارت دیگر
پول اختلاط و معاوضه کلیه کیفیت های طبیعتی و بشری است.
ما برای درک و توضیح این بند از سخن مارکس به تجزیه و سپس تحلیل مارکسیستی آن خطر می کنیم:
۱
پول
مفهومی فعال از ارزش ها ست.
مارکس
ظاهرا مفاهیم را به دو دسته طبقه بندی می کند:
مفاهیم فعال (اکتیو)
مفاهیم منفعل (پاسیو)
معلوم نیست که منظور مارکس از این طبقه بندی چیست.
هر مفهومی
چیزی مجرد و انتزاعی است
یعنی
نتیجه تجرید (انتزاع) چیزهای مادی و عینی و مشخص است.
مثال:
مفهوم دختر
چیزی مجرد و انتزاعی است (فقط در ذهن ما وجود دارد و نه در عالم واقع)
یعنی
نتیجه تجرید (انتزاع) دختران مادی و عینی و مشخص از قبیل نرگس و نیر و نادره و نجیبه و غیره است.
مفهوم پول
هم
چیزی مجرد و انتزاعی است
یعنی
نتیجه تجرید (انتزاع) چیزهای مادی و عینی و مشخص است.
پول
به عنوان وسیله معاوضه و مبادله کالاها
نتیجه تجرید انواع مختلف واسطه ها و وساطت ها ست.
زمانی به عوض پول چرم و حبوبات و دانه ها و مهره ها و سنگ های قیمتی و زینتی و نمک و غیره
وسیله معاوضه و مبادله کالاها بودند.
زمان دیگر شخصی به عنوان دلال معاوضه و مبادله کالاها را وساطت و میانجیگری می کرد.
پول
نتیجه تجرید این واسطه ها ست.
مفهوم پول
ضمنا
نتیجه تجرید سکه و اسکناس و چک و غیره است.
پول
ماهیتا
فرقی با چرم و دلال و غیره ندارد.
پول
فقط
فرم تکامل یافته ای از واسطه ها ست که معاوضه و مبادله را تسهیل و تسریع می کند.
چرا باید مفهوم پول اکتیو باشد و مفاهیم دیگر مثلا چرم و دلال، پاسیو باشند؟
۲
پول می تواند همه چیزها را با هم مخلوط کند و معاوضه کند.
این حرف مارکس یا غلط ترجمه شده و یا غلط است:
پول
نه سوبژکت (فاعل)، بلکه اوبژکت است.
پول
اوبژکت معاوضه و مبادله است.
پول
به عنوان سکه و اسکناس و غیره
بین خریدار و فروشنده دست به دست می شود.
پول
فی نفسه
کاره ای نیست.
پول
معیاری برای معاوضه و مبادله کالاها ست و نه ماشین اختلاط و معاوضه.
۳
پول بیانگر اختلاط و معاوضه عام همه چیزهای جهان وارونه است.
اینکه پنبه با پرتقال مبادله و معاوضیه می شود،
به دلیل وجه مشترک مادی و مصرفی پنبه و پرتقال است و نه به دلیل بود و نبود پول.
هم برای تولید پنبه کار فیزیکی و فکری صرف شده است
و
هم برای تولید پرتقال.
بر مبنای میزان ساعات کار لازم برای تولید هر کدام، مبلغی پول دست به دست می شود.
ضمنا
بهای پنبه و پرتقال بسته به دیالک تیک عرضه و تقاضا در بازار کالاها تعیین می شود و پول بیانگر عام چیزی نیست.
۴
پول اختلاط و معاوضه کلیه کیفیت های طبیعی و بشری است.
این ادعای مارکس هم درست نیست.
کیفیت های مختلف چیزهای طبیعی مثلا پنبه و پرتقال و دیوان شعر و ترانه و تصنیف
به طور عینی و عملی تعیین می شود و ربطی به پول ندارد.
اگر کسی پولدار باشد می تواند کالای کیفیتا بهتری بخرد و اگر کسی تهیدست باشد، کالای دست دوم می خرد
و
این ربطی به پول ندارد.
این به جایگاه اجتماعی افراد و تعلقات طبقاتی آنها مربوط می شود و نه به پول و شق القمرهای کذایی پول.
ادامه دارد.
