فرهنگ مفاهیم فلسفی (د) دیالک تیک (۱۲)
پروفسور دکتر افرد کوزینگ
پروفسور دکتر گونتر کروبر
برگردان
شین میم شین
دیالک تیک در فلسفه دکارت و اسپینوزا
رنه دکارت
(۱۵۹۶ ـ ۱۶۵۰)
فیلسوف، ریاضی دان و عالم علوم طبیعی (عام الاشیاء)
از مؤسسین راسیونالیسم مدرن عصر جدید آغازین
تفکر راسیونالیستی او را کارتزیانیسم نیز می نامند.
دکارت به وجود ایده های مادرزاد باور داشت.
۱
- دکارت و اسپینوزا نیز افکار دیالک تیکی ارزشمندی ارائه می دهند.
۲
- دکارت متغیر را وارد ریاضیات می کند و به گفته انگلس بدین وسیله «حرکت و همراه با آن، دیالک تیک وارد ریاضیات می شود.»
- (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۲۰، ص ۵۲۲)
(منظور انگلس این است که
دیالک تیک تابع و متغیر کشف و تبیین مته متیکی (ریاضی) می یابد.
دیالک تیکی که فرمی از بسط و تعمیم دیالک تیک تابع و متغیر عینی در کل هستی است.
مترجم)
۳
بنه دیکتوس اسپینوزا
(۱۶۳۲ ـ ۱۶۷۷)
فیلسوف هلندی،
مؤسس راسیونالیسم و انتقاد مدرن از انجیل
- فلسفه اسپینوزا نقطه اوج دیالک تیک تا تشکیل فلسفه کلاسیک آلمان را تشکیل می دهد.
۴
- تار و پود سیستم اسپینوزا از دیالک تیک وحدت و کثرت تشکیل یافته است.
- مراجعه کنید به دیالک تیک وحدت و کثرت
وحدت
http://mimhadgarie.blogfa.com/post/4660
پایان
۵
- اسپینوزا در بررسی مسائل جداگانه بیشماری برخورد دیالک تیکی را دامنه ای دیگر می بخشد.
ادامه دارد.
+ نوشته شده در پنجشنبه بیست و پنجم اردیبهشت ۱۴۰۴ ساعت 8:54 توسط سیاوش زهری
|