دایرة المعارف روشنگری

  پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن
اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت 

و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین

الف

۱

•     سوبژکتیویسم به معنی وسیع کلمه،  به قضاوت و عملی اطلاق می شود که با شرایط عینی (اوبژکتیو) مطابقت ندارد.

۲

•     ۲سوبژکتیویسم به معنی محدود کلمه، اولا به درک و استنباطی اطلاق می شود که در آن، معارف (شناخت های) بشری فقط و یا در وهله اول به واسطه سوبژکت مشروط می شوند.

۳

•     نتیجه نهایی قطعی سوبژکتیویسم معرفتی ـ نظری، سولیپیسیسم است.

۴

•     سولیپیسم نقطه نظری است که در آن فقط برای «من» فردی و حالات روانی او وجود واقعی قائل می شوند و برای جهان برونی فقط در تصورات «من» فردی حق حیات قایل می شوند.

سولیپسیسم

مانفرد بور

۱

•      سولیپسیسم  در واقع به معنی فقط «من» خودم است.

۲

•     سولیپسیسم موضعگیری معرفتی ـ نظری ایدئالیسم ذهنی افراطی است که برای واقعیت عینی فقط در «من» و یا در ضمیر سوبژکت به طور کلی، حق حیات قائل می شود.   

۳

•     برای سولیپسیسم فقط «من» (فردی) و حالات روانی «من» وجود واقعی دارند.

•     جهان خارج از دید سولیپسیسم، تنها در تصور «من» وجود دارد.

۴

•     سولیپسیسم نتیجه اجتناب ناپذیر هر نوعی از ایدئالیسم ذهنی است.

•     زیرا آن وجود ماده و تأثیر آن بر حواس انسانی را منکر می شود و فقط برای احساسات، دریافت ها و تصورات به مثابه حالات روانی واقعیت قائل می شود.

•     (لنین، «مجموعه آثار» جلد ۱۴، ص ۱، ۶)

•     نمایندگان سولیپسیسم به شرح زیر بوده اند:

الف

•     برکلی

 ب

•     اشتیرنر

 پ

•     طرفداران امپیریوکریتیسیسم

۵

•     کلیه جریانات ایدئالیستی ـ ذهنی فلسفه بورژوائی معاصر حاوی تمایلات نیرومند سولیپسیستی اند، به ویژه جریانات مختلف پوزیتیویسم و اگزیستانسیالیسم.

پایان

ب

۱

•     سوبژکتیویسم ثانیا به درک و استنباطی اطلاق می شود که در آن، بررسی واقعیات امور معین به رابطه آنها با  سوبژکت بشری انتزاعی مثلا با سودمندی آنها برای این و آن، نقطه نظر مقدم قایل می شوند.

۲

•     این سوبژکتیویسم مثلا با توجه به مسائل اخلاقی و ایده ئولوژیکی به اگوئیسم (خودپرستی) و به تئوری هایی منجر می شود که مبتنی بر اگوئیسم و تجلیل از اگوئیسم اند.

۳

•     از زمان تشکیل ماتریالیسم تاریخی خط سوبژکتیویستی تئوری های اخلاقی بورژوایی، به ویژه انواع (واریانت های) اوبزروانتس (رعایت اکید قواعد) اویده مونیستی، به انضمام انواع هدونیستیکی و اوتیلاریستیکی تقویت شده اند.

• أن سان که نهایتا مسلط گشته اند.   

خوشبختی گرایی

(اویده مونیسم)

https://hadgarie.blogspot.com/2020/12/blog-post_28.html

۱

http://hadgarie.blogspot.com/2015/03/1_31.html

۲

http://hadgarie.blogspot.com/2015/03/2_31.html

پایان

فایده رسانی گرایی

(اوتیلیتاریسم)

 https://hadgarie.blogspot.com/2020/12/blog-post_6.html

۱

http://hadgarie.blogspot.de/2017/01/1_5.html

۲

http://hadgarie.blogspot.de/2017/01/2_5.html

۳

http://hadgarie.blogspot.de/2017/01/3.html

۴

http://hadgarie.blogspot.de/2017/01/4.html

پایان

هوس گرایی

(هدونیسم)

https://hadgarie.blogspot.com/2020/12/blog-post_81.html

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/5816

پایان

۴

•     سوبژکتیویسم در کشورهای بسیار توسعه یافته سرمایه داری، نهایتا در فرم خودپرستی مبتنی بر خودخشنودی و ایده ئولوژی مصرفی محدود و مبتذل به ماکسیم (عالی ترین ملاک و معیار) حیاتی رایج مبدل شده است که زندگی روزمره توده های وسیع مردم را تحت سیطره عملی اش دارد.

پ

۱

•     سوبژکتیویسم به درکی و یا به موضع منطبق با درکی اطلاق می شود که بر آن است که حوادث جامعتی را می توان به طرزی سوبژکتیو و دلبخواهی صورت داد و یا بالاعم به اغراق در نقش فاکتورهای (عوامل) سوبژکیتو در تاریخ می پردازد.

۲

•     سوبژکتیویسم مشخصه ماهوی کلیه جهان بینی های ایدئالیستی ـ ذهنی (سوبژکتیو) است.

۳

•     سوبژکتیویسم در رشته های زیر برجستگی نیرومند خاصی کسب کرده است:

الف

•     در تئوری شناخت

ب

•     در درک تاریخ (تاریخ شناسی)

پ

•     در جامعه شناسی

ت

•     در اتیک (اخلاق)

ث

•     در استه تیک

۴

•     سوبژکتیویسم در این فرم (پ) مشخصه ماهوی جامعه ـ تئوری ایدئالیستی و از آنجمله جامعه شناسی است که روندهای تاریخی را و ساختارهای جامعتی رانهایتا ناشی از عوامل زیر می داند:

الف

•      قوای غریزی

ب

•      نقش نخبگان

پ

•     اهمیت ایده ها، ایدئال ها، اصول اخلاقی، «ارزش های» فرهنگی، چیزهای روانی و روحی دیگر و یا فرضیه بندی هایی از گشتاور سوبژکتیو در حیات جامعتی. 

۵ 

•     سوبژکتیویسم در تاریخ نگری می تواند رنگ فاتالیستی (تقدیرگرایی) داشته باشد.

•     مثلا در نیهلیسم نیچه.

۶

•     سوبژکتیویسم می تواند مدعی فرم پذیری دلبخواهی جامعه باشد.

•     آنسان که نارودنیک های روسی لاوروف، میخائیلوفسکی و غیره بر ضد لنین، مطرح می کردند.

۷

•     سوبژکتیویسم در تاریخفلسفه معاصر بورژوایی که سودای اصلی اش دفاع از امپریالیسم به هر قیمت است، با قوت بیشتری عرض اندام دارد.

•     اگرچه در آن، ضمنا درک تئولوژیکی اسپه کولاتیو (گمان ورزی) از تاریخ نیز اشاعه یافته است.

•     مثلا در آثار توینبی.

۸

•     در جامعه شناسی بورژوایی معاصر نیز سوبژکتیویسم نقش تعیین کننده ای به عهده دارد.

•     اگرچه در طرح ایندیویدوئالیسم انتزاعی حیات اجتماعی، مجموعه افراد دیگر تقدم کسب نمی کنند.

۹

•     مقولات مربوط به رفتار انسانی که به طرز سوبژکتیویستی تفسیر شده اند، به مثابه هسته مناسبات اجتماعی نقش مسلط دارند.

۱۰

•     این طرح که توسط پاره تو، دورکهایم، ماکس وبر، پارسونس، کونیگ و غیره نمایندگی می شود، حاکی از  سوبژکتیویسم است.

•     از این رو، مناسبات اجتماعی که باید تعیین کننده کل جامعه و به ویژه افراد منفرد باشند، به طرز ایده ئولوژیکی ـ هنجاری بی غل و غش درک می شوند.

•     مثلا ناشی از «نقش های اجتماعی» قلمداد می شوند.

•     یعنی به معنی بافت ارزشی ایده ئولوژیکی ـ هنجاری فهمیده می شوند. 

۱۱

•     بسیاری از مفاهیم اساسی جامعه شناسی بورژوایی، آشکارا حاکی از سوبژکتیویسم  اند.

۱۲

•     در جامعه شناسی بورژوایی، مثلا «شعور ما» به مثابه معیار تعیین کننده گروه اجتماعی تلقی می شود.

۱۳

•     در مرکز آموزه کنترل اجتماعی از گورویچ به بعد، مبالغه سوبژکتیویستی در مفاهیم زیر در روندهای اجتماعی هر چه بیشتر اوج می گیرد:

الف

•     نقش رهبران اجتماعی ـ فرهنگی
•  

ب

•     سمبل ها

پ

•     تصورات ارزشی

ت

•     ایدئال های (آرمان های) کلکتیو

۱۴

•     قشر اجتماعی  به مثابه تعدادی از افراد تعریف می شود که همتراز با یکدیگرند و نسبت به دیگران ارزشمندتر و یا حقیرتر تلقی می شوند.

۱۵

•     صرفنظر ایده ئولوژی بورژوایی از در نظر گرفتن زیربنای اجتماعی ـ اقتصادی مناسبات ایده ئولوژیکی و تقدم مناسبات جامعتی مادی، تئوری علمی مناسبات اجتماعی را و رفتارهای اجتماعی را غیر ممکن می سازد و از حد دفاع بی چون و چرا از مناسبات جامعتی امپریالیستی فراتر نمی رود.

۱۶

•     سوبژکتیویسم نه تنها در جامعه شناسی بورژوایی، بلکه در کلیه علوم جامعتی بورژوایی وزن سنگینی دارد.

•     مثلا در آموزه سوبژکتیو ارزش در علم الاقصاد.

۱۷

•     سوبژکتیویسم خود را در مجموعه حیات جامعتی به مثابه انعکاس مخدوش واقعیت عینی در سیاست در اقداماتی نمودار می سازد که عمدتا آرزوها و یا توهمات معینی را مبنا قرار می دهند و به شرایط رئال (واقعی) اعتنای زیادی ندارند و یا بی اعتنا هستند.

۱۸

•     فرم افراطی این موضع را آنارشیسم تشکیل می دهد.

•     مراجعه کنید به آنارشیسم

آنارشیسم، آنارکوسندیکالیسم، آنارکوکمونیسم

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/7216

۱

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/7213

۲

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/7214

۳

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/7215

پایان

پایان