نسبی (۲) (بخش آخر)
پروفسور دکتر مانفرد بور
برگردان
شین میم شین
II
نسبیت در عرصه شناخت
· نسبیت در عرصه شناخت نیز باید مشخص شود.
۱
· مثلا هر مفهوم وقتی نسبی است که بدون نسبت دادن به مفاهیم دیگر نتوان آن را تعریف کرد.
· مثلا مفهوم «کودک» احتیاج به مفهوم «والدین» دارد.
۲
· مهمترین مسئله عرصه شناخت مسئله نسبیت حقیقت و رابطه حقیقت نسبی با حقیقت مطلق است.
۳
· حقیقت نسبی، حقیقتی است که فقط در چارچوب سیستم مختصات مادی و یا معنوی معینی اعتبار دارد.
· از حقایق نسبی مکانیک کلاسیک نیوتون حکم زیرین را می توان د نام برد:
· «جرم هر جسم، مستقل از وضع حرکت آن است.»
۴
· تئوری نسبیت خاص اما برعکس آن، اثبات می کند، که این قانون تنها در مورد سرعت هائی اعتبار دارد که در مقایسه با سرعت نور ناچیزند.
· به عبارت دقیقتر این قانون فقط برای سرعت مساوی با صفر اعتبار دارد.
III
نسبت در اتیک (اخلاق)
· اعتبارهنجارهای رفتاری معین انسان ها نیز می تواند نسبی باشد:
۱
· مثلا هنجارهای رفتاری که در اخلاق رایج اند.
۲
· تا زمانی که استثمار وجود دارد، تا زمانی که جامعه به طبقات متخاصم تقسیم شده، هنجارهای اخلاقی مطلق نمی توانند وجود داشته باشند.
۳
· شیوه رفتاری که در رابطه با هنجار اخلاقی طبقه اجتماع معینی صحیح به شمار می رود، می تواند در رابطه با هنجار اخلاقی طبقه اجتماعی دیگر خطا باشد.
۴
· قبول وجود سیستمی از هنجارهای اخلاقی مطلق (از قبیل فرامین مقوله ای کانت) که مستقل از خاستگاه طبقاتی، سطح توسعه اجتماعی و غیره اعتبار داشته باشند، از ویژگی های سیستم های اخلاقی مختلف متعلق به ایدئالیسم است.
· مراجعه کنید به هنجار
· در هر حال، مفهوم نسبی برای تعیین خود به مفهوم مطلق نیاز دارد.
· مطلق و نسبی در وحدت دیالک تیکی با هم قرار دارند.
· مراجعه کنید به مطلق، دیالک تیک مطلق و نسبی
پایان