پروفسور دکتر هانس کورتوم

پروفسور دکتر وینفرید شرودر

برگردان

شین میم شین

تئوری پیشرفت در فلسفه ماتریالیست های روشنگری فرانسه

ادامه

۹

دنیس دیدرو

(۱۷۱۳ ـ ۱۷۸۴)

یکی از خلاق ترین اندیشمندان ماتریالیست روشنگری اروپا

از مؤلفین برجسته دایرة المعارف

از همکاران و دوستان دآلمبر، روسو، کاندیلا.

  • مؤلف مقاله، در همنظری با جان لاک، هلوه تیوس، دیده رو و هولباخ اعلام می کند:

۱

  • «انسان هائی که در آغاز مفید بوده اند، طولی نکشید که انگل شدند.

۲

  • قدرتی که جامعه بر مبنای اعتماد در اختیار آنان قرار داده بود، بر ضد خود جامعه برگشت.

۳

  • رهبران ملت ها، منافع خصوصی خود را از منافع ملت جدا کردند، در همدستی با تعدادی از آنان، همه مردم را به زیر یوغ کشیدند و مورد چپاول و غارت قرار دادند.....

۴

  • روحانیان که قرار بود، مردم را آموزش دهند، به تأسیس انجمن های دینی خاصی دست زدند که دانش بیشتری را در انحصار خود داشتند و فریب مستمر مردم و نگه داری آنان در نادانی را به آماج خود تبدیل کردند و به سرکوب و نابودی مردم پرداختند.

۵

  • روحانیان از خودکامگان باب میل خود حمایت می کردند و به دشمنی با قدرت عالیه دولتی که باب میل شان نبود، برمی خاستند.»

۱۰

  • مؤلف مقاله در پایان نتیجه می گیرد که مردم از این روند تاریخی باید بیاموزند، به خلع قدرت روحانیان و حودکامگان پردازند و نظام اجتماعی ئی را با مشخصات زیر به وجود آورند:

الف

  • نظامی اجتماعی ئی که در آن «هرکس از ثمرات کارش برخوردار باشد.»

ب

  • نظامی اجتماعی ئی که در آن هر کس به خاطر سعادت خود، طالب و پاسدار سعادت همنوعان خود باشد.

پ

  • نظامی اجتماعی ئی که در آن حاکمان باید نماینده منافع مردم باشند.

ادامه دارد.